به گزارش گروه سیاسی «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ رهبر معظم انقلاب به طور مکرر در سال های گذشته نسبت به بازخوانی و گنجاندن اسناد لانه جاسوسی در کتب درسی متذکر شده اند، ازآنجاکه عدم تحقق این مطالبه همچنان پابرجاست ایشان همچنان در سخنرانی های خودمسئله گنجاندن این اسناد در کتب درسی را مطرح می کنند و بارها تاکید داشتند نسل جوان ما، نسل جدید ما باید بفهمد و بداند که آمریکا با اینجا چه کرده است و چه توطئه‌هایی زیر سر داشته است.
بیشتر بخوانید: نفوذ در مراکز علمی و فرهنگی/ قلب سازمان سیا باید در دانشگاه باشد
واقعه تسخیر لانه ی جاسوسی آمریکا در ایران در آبان ماه ۱۳۵۸ را می توان یکی از نقاط عطف تاریخ معاصر ایران دانست. اهمیت و عظمت این حادثه به صورتی بود که امام خمینی (ره) آن را «انقلاب دوم» نامیدند. از مهم ترین نتایج این حرکت انقلابی، دستیابی دانشجویان به اسنادِ جاسوسی و توطئه گری دولت آمریکا در ایران بود.
از این رو خبرنامه دانشجویان ایران قصد دارد با بازخوانی اسناد بدست آمده از طریق واقعه تسخیر لانه جاسوسی آمریکا به بررسی و چگونگی نفوذ در دانشگاه از دیروز تا امروز بپردازد.
مقابله با حضور و نفوذ عناصر ضد انقلاب در دانشگاهها
بیش از۴۰ سال پیش امام خمینی(ره) فرمان انقلاب فرهنگی را صادر کردند، فرمانی که باعث پاکسازی دانشگاهها از عناصر وابسته به شرق و غرب و حامیان رژیم پهلوی شد و تحولی بزرگ در نظام آموزش عالی بیمار آن زمان ایجاد کرد.
دانشگاه برای مخالفان نظام و انقلاب جایگاه ویژهای داشت، زمانیکه چندی از پیروزی انقلاب نگذشته بود این مرکز به عنوان ستاد فعالیت گروه‌های سیاسی ضد انقلاب مطرح شد.
از اقداماتی که بدون تردید مصداق نفوذ دشمن و عوامل آن در عرصه های مدیریتی حساس نظام محسوب می شود بکار گماردن افراد و چهره های مسئله دار به مدیریت های حساس آموزش در دانشگاه ها است!
موضوع مدیریت دانشگاه برای آمریکایی ها بقدری حائزاهمیت می باشد که کوچکترین تجمع یاتغییری نگرانی آنها را همراه داشت تاجاییکه سفیر سولیوان در مورد امنیت تأسیسات آمریکایی اظهار نگرانی می کند و معتقد است چون مرکز آکادمیک آمریکا در قلب دانشگاه قرار گرفته٬ پس هر تغییری در دانشگاه برای ما خطرآفرین است. (سند شماره ۳۸)
دانشگاه قبل انقلاب/ "شعبه هایی برای جاسوسخانه"
دخالت های آمریکا در امور داخلی ایران پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ همچنان ادامه داشت و این کشور با انواع دسایس به دنبال تامین منافع خود بودند. در ادامه بخش هایی از این دخالتها که در سال های پس از انقلاب نیز ادامه داشت اشاره می شود.
همانطور که می دانیم انتخاب روسای دانشگاهها و مراکز و موسسات پژوهشی و آموزشی کشور یکی از مهمترین وظایف و مسئولیت‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است و تاثیر بسیاری در آینده کشور و تامین نیروی انسانی متخصص دارد.
در همین راستا یکی از راه های نفوذ آمریکاییان، انتصاب افراد خودخواسته در جهت پیشبرد اهداف سلطه گری بود. اما برای ریشه دار کردن پروژه های توطئه، تنها نفوذ به رئوس کفایت نمی کرد، بلکه از راه های جانبی نیز برای شاخه وبرگ دادن به ارتباطات نفوذی استفاده می کردند.
در بررسی اسناد لانه جاسوسی نام افراد دارای سمت های دولتی و غیردولتی ازجمله مجید رهنما، وزیر علوم وقت از گزینه های همکاری برای نفوذ به مراکز علمی دیده شد که قابل تامل است. در ادامه به بررسی چند نمونه از این انتصابات می پردازیم.
1- انتصاب اول، رئـیس دانشگاه تهران
سرّ ی تاریخ : ۱۳ شهریور ۱۳۴۸
از : سفارت آمریکا در تهران
انگیزه های جدید برای اصلاح آموزش دانشگاهی در نشست دوم رؤسای دانشگاهها و مقامات عالی رتبه آموزشی در حضور شاه و انتصاب علیخانی به عنوان رئـیس دانشگاه تهران ایجاد شد.
رؤسای تمام دانشگاه ها به استثنای یک مورد عوض شده اند و اساتید جوانتر که اکثراً ایرانی های از خارج برگشته می باشند به استخدام درآمده و بعضی از واحدهای درسی قدیمی تر با شدت بیشتر دنبال شده و واحدهای درسی جدیدتر نیز به برنامه بعضی از دانشگاه ها اضافه شده و تغییرات دیگری نیز صورت گرفته است.
این واقعیت نیز نباید نادیده گرفته شود که دو دانشگاه پهلوی و آریامهر جایگاه ویژهای را در صحنه آموزشی کشور دارا میباشند٬ زیرا به میزان قابل ملاحظهای توجه مردم را به شاه معطوف میدارند. (جلدششم سند شماره ۳)
انتصاب دوم، رئیس دانشگاه صنعتی آریامهر (صنعتی شریف)
محمدرضا امین٬ رئیس دانشگاه صنعتی آریامهر٬ به عنوان آموزش دیده ترین و فـعال ترین رئـیس دانشگاه در ایران توصیف شده است. در سال ۱۹۶۸ شاه از وی خواست که ریاست دانشگاه آریامهر را که تنها حامی آن فقط شاه است٬بپذیرد.
امین از جریان های پاـکسازی رؤسای دانشگاهها جان سالم به در برده و آریامهر را به صورت دانشگاهی برگزیده و حرفهای در آورده است.امین زبان انگلیسی را بدون عیب صحبت میکند و یا یک امریکایی ازدواج کرده است. (جلد هشتم ـ ۱۳۳۸/۴/۳۰)
امین سابقا مشغول تهیه گزارش موفقی از یک دانشگاه در ایران است. با توجه به سابقه و ارتباط وی٬ او در موقعیتی است که نه تنها تحولت مسایل آموزشی بلکه تحولت مسائل اقتصادی را نیز زیر نظر دارد. از آشنایی با آنان لذت خواهید برد.( سند شماره ۴۲)
انتصاب سوم رئیس دانشگاه تبریز
موضوع: ناآرامی های دانشجویان در دانشگاه تبریز
مسئله اساسی تسلیمی ریاست دانشگاه این است که وی علاقه ای به ادامه کار در دانشگاه تبریز ندارد و کار دانشگـاهی دیگـری را نمیخواهد. وی میخواهد بازنشسته شود و به بخش صنایع خصوصی برود. وقتی از او سؤال کردم کسی را به عنوان کاندید شغل خود میشناسد٬ پاسخ داد خیلی ها هستند٬ ولی فقط نام استاندار آذربایجان غربی٬غلامرضا ـکیانپور٬ را به عنوان یک جایگزین مناسب ذـکر نمود.( جلد دوم)
انتصاب چهارم رئیس دانشگاه اصفهان
به: وزارت امورخارجه٬ واشنگتن از: سفارت آمریکا٬ تهران
موضوع: تغییرات در وزارت علوم و آموزش عالی
به نظر میرسد که معتمدی کاملاً آماده همکاری با ایالات متحده باشد٬ زیرا او نیز تحصیلکرده دانشگاه اصفهان٬ صمیمی و مثمرثمر بوده است. او احتمالاً روابط USIS امریکا است٬ و در ارتباطات بهتری از سمیعی٬ با رؤسای دانشگاهها خواهد داشت٬ زیرا وی خودش قبلاً رئیس دانشگاه بود٬ و محتمل است که خیلی محتاط تر از سمیعی حرکت کند.( سری ۱۹۷۷ ـ ۵۶/۱/۴)
اما نکته مهمی که این‌میان، باعث تأسف و شرم‌ساری است، رفتار وابسته و انگل‌وار شاه ایران است این دایره وابستگی به انتخاب روسای دانشگاه هم رسیده بود در حدی که انتخاب افراد برای اداره دانشگاه منوط به رضایت و اجازه آمریکاییان بود.
محمد رضا پهلوی کاملاً در اختیار آمریکا و همواره مطیع اوامر آنان بود. وی حتی از ابراز نوکری خود هم شرم نداشت و آن را با افتخار تمام می‌پذیرفت.
"مذاکرات" گزینه همیشه روی میز آمریکایی ها
با پیروزی انقلاب اسلامی و سقوط رژیم پهلوی به عنوان حافظ منافع آمریکا، مهمترین پایگاه نفوذ کاخ سفید در منطقه نابود شد. آمریکایی ها پس از اینکه متوجه شدند دانشگاه های ایران تنها تـعداد انگشت شماری آمریکایی به عنوان اسـتاد٬ مـحقق٬ مشـاور نگه داشـتند وبه طور کلی از دعوت سخنرانان و استادان خارجی امتناع می کنند با استفاده از راهکاری تحت عنوان "ارتباطات دوجانبه" سعی در اجرا کردن اهداف و توطئه های خود داشتند. ارتباطات دوجانبه ای که باطنی مشابه با سرنوشت خاکستری برجام امروز دارد.
این ارتباط دوجانبه از نظر آنها شامل نکات و نگرانی های اصلی زیر می بود و باید برطرف میشد:
1ـ این طرز فکر که آمریکا مخالف ایران است و میخواهد ایران را مثل سابق ”وابسته“ به خود نگهدارد باید خنثی شود
۲ـ روابط غیر امنیتی با ایران از طریق صحبت و عمل تشویق بشود.
۳ـ مشکلات دانشجویان ایرانی در آمریکا از طریق کلاس های زبان انگلیسی و کلاس های آشنایی برطرف شوند.
۴ـ پرورش و از سرگیری یک سری بحث و برنامه برای آمریکایی های ایرانشـناس و هـمتاهای ایرانیشان٬ تا جنبه مثبت آمریکا را از سنتهای ایرانی نشان بدهد.
۵ــ اشاعه این فکر که آمریکا با وجود همه بدیهایش٬ محل مساعد٬ جالب٬ پر تحرک و فعالی است برای صلح و بهبود جهانی.
۶ـ از طریق صدای آمریکا٬ زندگی در آمریکا٬ نظرات مقامات رسمی و غیر رسمی آمریکا و اتفاقات شلنبرگر جهان را به مقدار بیشتر و فیلترنشده تری از برنامه فارسی صدای آمریکا عرضه نمایید. (جلد چهارم، سند شماره ۲۱ محرمانه. تاریخ: ۱۹ اردیبهشت ۵۸)
برخی از افرادی که در اسناد ذکر شدند
در نهایت پس از بررسی و ارزیابی نگرانی ها، افرادی که می توانستند نقشی میانبر برای رسیدن به رئیس دانشگاه به جهت سهولت در پیشبرد اهداف نفوذ داشته باشند انتخاب می شدند. در انتخاب افراد سعی برآن بود تا از هر سمت حقیقی یا حقوقی استفاده شود.
دکتر فیروز بهرام پور: معاون رئیس دانشگاه تهران٬ یک جوان تحصیلکرده آمریکا و یک ایرانی مجرد است که نزدیکی او به رئیس دانشگاه نشانگر این است که او دسترسی به اطلاعات داخلی امـور دانشگاهی دارد.
حمید عنایت: یک استاد علوم سیاسی در دانشگاه تهران است که دانشکده علوم سیاسی را سرپرستی می کند.
سیروس حبیبی: حبیبی یک منبع اطلاعاتی عالی در مورد پیشرفت های دانشگاهی است. او حال رئیس امور اداری دانشگاه فنی آریامهراست.
پرویز مجتهدی: مسئول آموزش در سازمان پیشرفت صنایع و نوسازی (IDRO ) می باشد و همچنین مدیریت عمومی و آموزش نیروی انسانی را در دانشگاه تهران درس می دهد. او همچنین در تماس نزدیک با مأموران سفارت انگلیس است. در محدوده مقامش مجتهدی مکررا برای بازدید پروژه های سازمان پیشرفت صنایع و نوسازی به تبریز واراـک سفر می کند. بنابراین او از اـکثر همکاران دولتی اش در مورد اوضاع ایران اطلاعات بیشتری دارد. (سند شماره ۴۲ سری، ۱۲ دی ۱۳۵۷ وزارت خارجه)
نکته قابل توجه این است که تمام ویژگی های اخلاقی، علایق، ارتباطات خانوادگی، وآدرس وتلفن های شخصی کاملا در اختیار سفارت آمریکا قرار می گرفت وعلنا حقوق افراد یاحریم شخصی فاقد اهمیت بوده و به معنای حقیقی کلمه عمل جاسوسی انجام می گرفت.
جاسوسان مکررا در تلگراف های خود به وجود چندین منبع دانشگاهی خبررسان وتحت کنترل داشتن فضای دانشگاه هامی بالیدند. (سند شماره ۴۱، خیلی محرمانه. ۸ بهمن ۵۷ به: وزارت امور خارجه ـ واشنگتن)
زمانیکه آمریکایی ها با گستاخی نامه ای تحت عنوان" دیگ سیاسی با پرزوری میجوشد. تهدید،آشوب رشد پیدا میکند" به واشنگتن می زدند گمان نمی کردند روزی برسد که تمام پرزوریشان برای نابود کردن اسناد در چرخ ها صرف شود.
دانشگاه بعد انقلاب/ رئیس دانشگاه، انتخاب یا انتصاب؟
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی اهمیت ویژهای به دانشگاه داده شد و همواره مسئولان نظام نگاه ویژه ای به دانشگاه داشتند، نگاهی که امروز هم وجود دارد و رهبر معظم انقلاب بارها در سخنان خود به جایگاه دانشگاه اشاره کرده‌اند، همین اهمیت شاید باعث شد که بعد از پیروزی انقلاب نماز جمعه تهران در دانشگاه برگزار شود.
با این وجود انتخاب افرادی که علاوه بر رکود علمی، سابقه همکاری بصورت مستقیم یا غیرمستقیم با معاندین را در کارنامه خود دارند بعنوان رئیس دانشگاه نمونه های جدی از نفوذ عوامل دشمن در این سنگر و خاکریز علمی کشور به شمار می آید!
گاه اتفاق می افتد که از یک مشکل کوچک که با یک گفتگوی منطقی و ساده رفع شدنی است چنان بلوایی درست می شود و دشمن از سوءاستفاده می کند که تصور آن در ابتدای کار ممکن نیست. راه اندازی تحصن، نوشتن بیانیه های تحریک آمیز و طرح خواسته های خارج از توان موجود که گاها با سکوت روسای دانشگاه رو به رو است، می تواند نقطه شروع مناسبی برای عملی شدن نقشه های دشمنان و ایجاد اغتشاش گردد.
جابجایی سکان داران دانشگاه در خفا، بعد از اتفاقات سیاسی-اجتماعی از دیگر ابهامات بجامانده از یافتن منشا سومدیریت های هدفتمند و سازماندهی شده است. همچنین عدم شفافیت در انتخاب ها زمانی مشهودتر است که به مصوبه شورای عالی انقلاب فرهنگی می رسیم. مصوبه ای که بنظر می رسد الزامات کافی را به جهت پیشگیری از نفوذ ندارد:
در بند ۱۹بازنگری مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی در خصوص آموزش عالی به تاریخ تصویب : ۱۳۷۷/۰۸/۰۵ منتشر شده در مرکز پژوهش ها آمده است: درباره ضوابط و تأیید انتخاب رؤسای دانشگاه ها، مقرر شد وزارتخانه‌های فرهنگ و آموزش عالی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی ضوابط‌تعیین رؤسای دانشگاه ها را بررسی
کرده و پیشنهاد مناسبی به شورای عالی ارائه دهند.
نحوه انتخاب رؤسای دانشگاه ها در شماره ۸۵۷ . دش ۱۳۷۸.۳.۱۶ مصوب جلسه ۴۴۱ مورخ ۷۸.۲.۲۱ در شورای عالی انقلاب فرهنگی به نحوی موضوع نحوه انتخاب رؤسای دانشگاه ها مطرح شد و به این شرح به تصویب رسید:
- نامزد ریاست دانشگاه با پیشنهاد وزیر ذی ربط به شورای عالی معرفی می‌شود و بلافاصله پس از معرفی در دستور کار شورای عالی قرار گرفته و همزمان هیأت نظارت و بازرسی احراز شرایط ریاست را بطور محرمانه بررسی میکند.
- پس از رأی‌گیری در اولین یا دومین جلسه شورای عالی، حکم انتصاب توسط وزیر ذی ربط صادر می‌شود.
- نامزد ریاست دانشگاه باید حداقل دارای پنج سال سابقه عضویت هیأت علمی در مرتبه استاد یاری یا بالاتر را داشته باشد. درشرایط استثنایی، نیاز به‌حداقل دارای سه سال سابقه عضویت در مرتبه استادیاری و رأی ۲.۳ اعضای شورای عالی می‌باشد.
- در تعیین سرپرست بر اساس مصوبه جلسه ۱۶۱ مورخ ۶۷.۶.۱۵ عمل می‌شود.
- مدت ریاست دانشگاه، چهار سال است و اگر وزیر قصد انتخاب رییس دیگری را داشته باشد باید سه ماه قبل از انقضای دوره رئیس قبلی، نامزد جدید را معرفی کند.
مصوبه ای که به نظر می رسد انتخاب و انتصاب رئیس دانشگاه از این طریق، باوجود شیوه های مختلف نفوذ نمی توان کافی دانست و با گذشت تاریخ زیادی از تاریخ تصویب آن باید بازنگری ویژه ای صورت گیرد.
باجمع بندی بررسی بعمل آمده در این بخش از اسناد بجامانده از تسخیر لانه جاسوسی به نقش نفوذ آمریکاییان در انتصاب افراد وابسته به استعمار در دانشگاه ها باکمک وزرا و افراد دارای قدرت و نیز استفاده از شیوه هایی با ضریب دقت بالا و...، می توان گفت مصوبه انتخاب روسای دانشگاه با این شاخص های ذکر شده بقدر کافی اطمینان بخش در عدم نفوذ افراد وابسته نمی‌باشد و باید شاخص های مختلف دیگری را نیز در نظر گرفت.
درپایان می توان گفت با توجه به حساسیت ها و توجه ویژه دشمن به جهت نفوذ در مراکز علمی انتظار می‌رود از افرادی که تریبون‌های رسمی کشور را در اختیار دارند، با رعایت عدالت، اطلاعات دقیق و شفاف را در اختیار مردم قرار دهند و نیز اهتمام ویژه ای در خصوص انتخاب روسای دانشگاه با شاخص هایی با هدفمندی و اثربخشی بیشتر را درنظر بگیرند.
چراکه بسیار پیش آمده است به بهانه یک مشکل صنفی، یا یک ابهام شخصی، جریان های منحرف نبض دانشگاه را به دست گرفته و به طرح شعارهای سیاسی پرداخته اند. بعنوان مثال بیانیه های تشکل ها در سال۷۸، تحصن صنفی دانشگاه شیراز و اصفهان در سال۸۷ بیش از خواسته های صنفی، شعارهای سیاسی سر داده میشد. و نیز اتفاقات سال ۸۸ و ۱۴۰۱ در دانشگاه ها گویای استمرار دشمنان در اجرای پروژه نفوذ می‌باشد.
گزارش از معصومه احمدی
1402/03/17 - 14:16
